7- مهربانی

   از مهم‏ترین راه‏های تقویت ایمان به خدا، دوستی با مردم است و ناتوان‏ترین مدیران، افرادی هستند که توان ایجاد و برقراری رابطه عاطفی و دوستانه با زیردستان خود را ندارند. برخی گمان می‏کنند فقط دوستی با اشخاص بزرگ و معروف برایشان مفید است، در صورتی که اشخاصی که در جایگاه اجتماعی پایین‏تری نسبت به ما قرار دارند هم، به نوبه خود می‏توانند برای ما راهگشا باشند و افق زندگی‏مان را به نور محبت روشن کنند.

حضرت علی علیه‏السلام خطاب به مالک اشتر می‏فرماید:

دلت را از محبت به مردم و مهربانی و لطف در حق آنها پر گردان، مبادا مانند حیوان درنده در فکر دریدن آنان باشی.

و چه خوش گفت حافظ شیرین سخن:

    توانایی مدیر در ایجاد رابطه دوستانه با مردم، یکی از نکته‏های اساسی موفقیت در کارهاست؛ چراکه مشروعیت و پذیرش مدیر از جانب مردم از مهمترین مسائل در عرصه مدیریت است. خداوند در سوره توبه ،آیه 103 می فرماید: «خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً ... وَ صَلّ‏ِ عَلَیْهِمْ إِنَّ صَلاتَکَ سَکَنٌ لَهُمْ وَ اللّهُ سَمیعٌ عَلیمٌ»
ای پیامبر! از اموال مؤمنان زکات بگیر ... بر آنان درود فرست و برایشان دعا کن زیرا دعای تو مایة آرامش آنان است.

و همین علاقه و محبت است که ابراهیم براى ذریه‏اش خواست ⁽ابراهیم/37⁾ و پیغمبر خاتم نیز به دستور خداوند براى خویشانش طلب کرد ⁽شورى/23⁾ .

و آنچنان که از روایات برمى‏آید،روح و جوهر دین غیر از محبت چیزى نیست.برید عجلى مى‏گوید:

«در محضر امام باقر علیه السلام بودم.مسافرى از خراسان که آن راه دور را پیاده طى کرده بود به حضور امام شرفیاب شد.پاهایش را که از کفش در آورد شکافته شده و ترک برداشته بود.گفت:به خدا سوگند من را نیاورد از آنجا که آمدم مگر دوستى شما اهل البیت.امام فرمود: به خدا قسم اگر سنگى ما را دوست‏بدارد،خداوند آن را با ما محشور کند و قرین گرداند«و هل الدین الا الحب‏»آیا دین چیزى غیر از دوستى است؟» ⁽سفینة البحار،ج 1⁾

مردى به امام صادق علیه السلام گفت:ما فرزندانمان را به نام شما و پدرانتان اسم مى‏گذاریم. آیا این کار،ما را سودى دارد؟حضرت فرمودند:آرى به خدا قسم‏«و هل الدین الا الحب‏»مگر دین چیزى غیر از دوستى است؟سپس به آیه شریفه: ان کنتم تحبون الله فاتبعونى یحببکم الله استشهاد فرمود ⁽سفینة البحار،ج 1⁾ .

اساسا علاقه و محبت است که اطاعت‏آور است.عاشق را آن یارا نباشد که از خواست معشوق سرپیچد.ما این را خود با چشم مى‏بینیم که جوانک عاشق در مقابل معشوقه و دلباخته‏اش از همه چیز مى‏گذرد و همه چیز را فداى او مى‏سازد.

در آیات زیر عشق ومحبت انسان های مؤمن به خدا رابیان می کند یقینا" این محبت وعشق مادی نیست بلکه آن معنوی وپایدار است یک مدیر هم باید با زیر دستان وارباب رجوع خود عشق بورزد وبا سوز معنوی با آنها رفتارکند وتمام سعی خود را برای حل مشکلات آنها بکار گیرد:

 و الذین آمنوا اشد حبا لله . ^{(بقره،آیه165)} آنان که ایمان آورده‏اند در دوستى خدا سخت‏ترند.

و الذین تبوؤا الدار و الایمان من قبلهم یحبون من هاجر الیهم و لا یجدون فى صدورهم حاجة مما اوتوا و یؤثرون على انفسهم و لو کان بهم خصاصة ^{(حشر،آیه 9)} .

و آنان که پیش از مهاجران،در خانه(دار الهجرة،خانه مسلمانان)و در ایمان(خانه روحى و معنوى مسلمانان)جایگزین شده،مهاجرانى را که به سوى ایشان مى‏آیند دوست دارند و در دل خودشان از آنچه به آنها داده شده است احساس ناراحتى نمى‏کنند و آنها را بر خویش مقدم مى‏دارند،هر چند خود نیازمند بوده باشند.

آیاتى که از دوستى حضرت حق نسبت‏به مؤمنان سخن مى‏گوید:

ان الله یحب التوابین و یحب المتطهرین ^{(بقره،آیه222)} .

خدا دوست دارد توبه کنندگان و پاکیزگان را.

و الله یحب المحسنین ^{(آل عمران،آیه148)} .

خدا دوست دارد نیکوکاران را.

ان الله یحب المتقین ^{(توبه،آیه 4)} .

خدا دوست دارد خود نگه‏داران را.

و الله یحب المطهرین ^{(توبه،آیه108)} .

خدا دوست دارد پاکیزگان را.

ان الله یحب المقسطین ^{(حجرات،آیه9)} .

خدا دوست دارد عدالت کنندگان را.

آیاتى که متضمن دوستیهاى دو طرفى و محبتهاى متبادل است:دوستى حضرت حق نسبت‏به مؤمنین و دوستى مؤمنان نسبت‏به حضرت حق و دوستى مؤمنین یکدیگر را:

قل ان کنتم تحبون الله فاتبعونى یحببکم الله و یغفر لکم ذنوبکم ^{(آل عمران،آیه31)} .

بگو اگر دوست دارید خدا را،از من پیروى کنید تا خدا دوستتان بدارد و گناهانتان را برایتان ببخشاید.

فسوف یاتى الله بقوم یحبهم و یحبونه ^{(مائده،آیه54)} .

خدا بیاورد قومى را که دوستشان دارد و آنها او را دوست دارند.

محبت مؤمنان نسبت‏به یکدیگر:

ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمن ودا ^{(مریم،آیه96)} .

آنان که ایمان آورده‏اند و شایسته‏ها انجام داده‏اند،خداوند بخشایشگر برایشان دوستى قرار مى‏دهد.

و جعل بینکم مودة و رحمة ^{(روم،آیه21)} .

در میان شما با همسرانتان دوستى قرار داد و مهر افکند.

و همین علاقه و محبت است که ابراهیم براى ذریه‏اش خواست ^{(ابراهیم ،آیه21)} و پیغمبر خاتم نیز به دستور خداوند براى خویشانش طلب کرد ^{(شوری،آیه23)} .

و آنچنان که از روایات برمى‏آید،روح و جوهر دین غیر از محبت چیزى نیست.برید عجلى مى‏گوید:

«در محضر امام باقر علیه السلام بودم.مسافرى از خراسان که آن راه دور را پیاده طى کرده بود به حضور امام شرفیاب شد.پاهایش را که از کفش در آورد شکافته شده و ترک برداشته بود.گفت:به خدا سوگند من را نیاورد از آنجا که آمدم مگر دوستى شما اهل البیت.امام فرمود: به خدا قسم اگر سنگى ما را دوست‏بدارد،خداوند آن را با ما محشور کند و قرین گرداند«و هل الدین الا الحب‏»آیا دین چیزى غیر از دوستى است؟» ^{(سفینه البحار،ج1)}

¤ نویسنده: موسی مباشری