3 پایگاه اطلاع رسانی مباشر 4 |
10-امین
از خصلتهای بسیار زیبا و پسندیده در میان انسانها امانتداری و بازگرداندن به موقع و همراه با سلامت امانت است. هر کسی در زندگی گاهی به انسان پاکدل و امینی نیازمند میشود تا مال و وسیلهی راز یا مطلب مهمی را نزد او به امانت بسپارد حفظ امانت دیگران، احترام به احساسات پاک انسانی است عموم ادیان مقدس الهی بخصوص اسلام بر تقویت این صفت نیک تأکید فراوان نمودهاند. در قرآن مجید در مقام تعریف انبیاء آنان را با صفت، رسول، ناصح امین توصیف و معرفی میکند مثلاً دربارهی حضرت نوح میفرماید: وَ أَنَا لَکُمْ ناصِحٌ أَمینٌ (اعراف، 68) قرآن از زبان پیامبر میفرماید: من برای شما خیرخواه و امین هستم.حضرت امام صادق علیهالسلام فرمود: خداوند هیچ پیامبری را برنینگیخته جز بر راستگویی و ادای امانت به نیکوکار و بدکار. پیامبر اسلام قبل و بعد از بعثت به محمد امین معروف بود و مردم اشیاء گرانبهای خویش را نزد آن حضرت به امانت میسپردند. حتی درشب هجرت که رسول خدا مخفیانه از مکه خارج شد امانتهای مردم را که غالباً همان کفار بودند نزد ام ایمن نهاد و به امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمود تا در موقع مناسب به صاحبانش برگرداند. خداوند سبحان در قرآن رعایت امانت را یکی از صفات مؤمنین میداند و میفرماید: مؤمنان کسانیند که امانتها و پیمان خویش را رعایت میکنند. امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمود: امانتداری روزی را زیاد میکند .
بیان ویژگیهای مثبت خود، در موارد ضرورت و آنجا که برای دیگران سازنده باشد، مانعی ندارد.
امانت داری در قرآن دارای اهمیت خاصی است که آیه29سوره تکویر ( مَطَاعٌ ثُمَّ اَمِینٌ ) گویای آن است. نیز خداوند متعال در آیه 18 سوره دخان از زبان حضرت موسی (ع) خطاب به قوم خود میفرماید: « ( إِنِّی لَکُمْ رَسُولٌ أَمِینٌ ) من فرستادة امینی برای شما هستم».
وقتی که حضرت موسی نزد شعیب آمد یکی از دختران او به پدر گفت:
« ( یَا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَیْرَ مَنْ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِیُّ الاَْمِینُ ) ؛ [ قصص، آیة 26 ]
پدرم! او را استخدام کن، چرا که بهترین کسی که میتوانی استخدام کنی این (جوان) که هم قوی و توانا و نیز امین است». دختران حضرت شعیب بدان جهت حضرت موسی (ع) را به امانتداری متصف کردند که هنگام دادن آب به گوسفندان آنان و نیز در راه آمدن به منزل، شعیب وی را پاک نهاد و پاک چشم یافتند لذا او را به عنوان امین، به پدر خود معرفی کردند.[ مجمعالبیان ، ج 7، ص 431 ]
آری: اهمیت امانتداری را در آیات قرآن کاملاً میتوان دریافت و در احادیث نیز به گونه اکید به چشم میخورد و در فرهنگ ملل مختلف نیز امانت داد جایگاه خاصی دارد و آدم امین از احترام ویژهای برخوردار میباشد.
آثار وپیامدها
در زیر به برخی از آثار دنیوی امانت داری اشاره می کنیم:
1- جلب اعتماد عمومی
امانتداری اعتماد عمومی را در جامعه به وجود میآورد، قرآن کریم در این باره در آیه 26 سوره قصص میفرماید: «( یَا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَیْرَ مَنْ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِیُّ الاَْمِینُ )پدر او را استخدام کن، زیرا بهترین کسی که میتوانی استخدام کنی کسی است که قوی و امین باشد (و او همین مرد است)».
نیز یوسف (ع) هنگام پذیرش مسئولیت خزانهداری عزیز مصر، امانتدار بودن خویش را مطرح نمود و بدین جهت خود را شایستة پذیرش این مسئولیت سنگین دانست: «( اجْعَلْنِی عَلَی خَزَائِنِ الاَْرْضِ إِنِّی حَفِیظٌ عَلِیمٌ )؛ [ یوسف، آیة 55 ]گفت: (یوسف) مرا سرپرست خزائن سرزمین (مصر) قرار ده که امین کارآمد و توانا هستم.
در روایتی امام صادق (ع) فرمود:بر تو باد به راستگویی و امانتداری که از این راه می توانی شریک مال مردم گردی».( کافی ، ج 5، ص 134)
2- جلب محبت و رضایت الهی
امانتداری در واقع یک نوع احساس مسئولیتی است که انسان در برابر امانتهای الهی و دیگران دارد و جدّاً موجب جلب رضایت و خشنودی پروردگار متعال میگردد.در این باره امام کاظم (ع) فرمود: تا وقتی که زمینیان به یکدیگر محبت دارند و امانتدار می باشند و به حق عمل می نمایند، مورد رحمتاند». ( وسائل الشیعة ، ج 9)و نیز امام صادق (ع) فرمود:تا زمانی که مردم سه عمل را انجام دهند، پیوسته در رحمت الهی هستند:
1. به هم دیگر محبت ورزند.
2. امانتدار باشند.
3. اعمال و رفتار آنها با حق و حقیقت موافق باشد. ( بحارالانوار ، ج 75)
همچنین حضرت علی (ع) میفرماید: وقتی خداوند متعال بندهای را دوست دارد صفت امانتداری را محبوب او میسازد».( غرر الحکم ، ص 251)
3- افزایش رزق و روزی
خصلت امانتداری باعث افزایش رزق و روزی و سربلندی و عزت شخص امانتدار است. پیامبر اکرم (ص) در حدیثی میفرماید: امّت من همواره در مسیر خیر و سعادتند مادام که با یکدیگر محبت کنند و به یکدیگر اعتماد نمایند و امانت را به صاحبان آن بپردازند و از حرام پرهیز کنند؛ مهمان را گرامی دارند، نماز را بر پا کنند و زکات را بپردازند، و هنگامی که چنین نکردند، به قحطی و خشکسالی گرفتار میشوند».( بحارالانوار ، ج 72)
امام علی (ع) نیز دربارة آثار دنیوی امانت و خیانت فرمود: امانت، رزق و روزی میآورد، و خیانت، مایة فقر است». ( بحارالانوار ، ج 75)
4- رستگاری در قیامت
یکی دیگر از آثار مثبت امانت داری فلاح و رستگاری است. در قرآن کریم آیه 1و8 سوره مؤمنون میخوانیم: ( قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ *... وَالَّذِینَ هُمْ لاِ َمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ ) مؤمنان رستگار شدند، و آنها که امانتها و عهد خود را رعایت میکنند».
انسان امانت دار علاوه بر اجر معنوی و پاداش اخروی جایگاهش در بهشت خواهد بود، در حدیثی از رسول اکرم (ص) است که فرمود: فردا در صحنه قیامت آن کس از همه به من نزدیکتر است که از همه راستگوتر، امانت دارتر، پیماننگهدارتر، خوش اخلاقتر و به مردم نزدیکتر باشد».( وسائل الشیعة ، ج 19)
5- کاهش ناهنجاریه ورفتار های زشت
6-افزایش صلح وسازش در محیط .
7- افزایش الفت وآرامش در میان افراد جامعه
¤ نویسنده: موسی مباشری